زمانی که صحبت از ابداعات حوزه زیبایی به میان می آید، تزریق بوتاکس یا سم بوتولینوم یکی از رایج تریم محصولات زیبایی است که این روزها در همه جای دنیا به چشم می خورد. جامعه جراحان زیبایی در آمریکا تخمین زده است که در سال ۲۰۱۴ نزدیک ۷ میلیون نفر از این گزینه برای زیباسازی و جوان سازی پوست خود استفاده کرده اند. اگر نگاه جامع تری به این اعداد و ارقام داشته باشیم می توانیم بفهمیم که ۷ میلیون نفر ذکر شده تقریبا معادل با جمعیت منطقه آریزوناست. بیشتر افراد تزریق سم بوتولینوم را با درمان چین و چروک های صورت معادل می دانند. با اینحال چنین مواردی کاربردهای متعددی دارند و می توانند برای شرایط دیگری همچون انقباضات ناگهانی، تکانه های ناگهانی چشم، گرفتگی گردن ، میگرن و حتی مثانه بیش فعال نیز مورد استفاده قرار گیرند. بوتاکس معمولا برای درمان تعریق بیش از حد زیر بغل نیز استفاده می شود. داستان پیدایش بوتاکس ، و ظهور این سم در زندگی ماها برای درمان چین و چروک، هم جذاب و هم ترسناک است. همچنان با وب سایت تخصصی دکتر موحد محمدی، جراح داخل دهان ، جراح زیبایی پلک ، تزریق بوتاکس، ژل و چربی همراه باشید.
بوتاکس یا سم بوتولینوم توسط باکتری به نام کلوستریدیوم بوتولینوم تولید می شود. عفونت ناشی از این باکتری باعث ایجاد بوتولیسم می شود که شرایط نادر اما ناتوان کننده ای است. بوتولیسم با فلج کردن عضلات صورت، دهان و گلو آغاز می شود و سپس به سایر قسمت های بدن توسعه می یابد.
زمانی که این بیمای عضلات استفاده شده در تنفس را درگیر می کند و فلج می سازد،فرد می میرد. در می سال ۲۰۱۷ شیوع بوتولیسم در کالیفرنیا به خاطر فروش سس پنیر در ایستگاه گاز گزارش شده است. در نتیجه این شیوع، ۱۰ نفر از افراد راهی بیمارستان شدند و یک نفر جان خود را از دست داد.
اگرچه باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم اشکال و گونه های مختلفی دارد( ۸ زیرگونه با نام های A، B، C1، C2، D، E، F و G) تنها زیرگونه A و B برای مقاصد پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.سم بوتولینوم بعد از تزریق در عضلات ترمینال های عصبی را اشباع می کند و مانع از ازاد شدن استیل کولین که یک انتقال دهنده عصبی است می شود. بدون استیل کولین، فعالیت عضلات متوقف می شود. این فلج شدگی می تواند کانونی یا مختص یک ناحیه خاص باشد. در این شرایط می توان از فلج شدگی برای بهبود چین و چروک ها و متوقف کردن اسپاسم ها استفاده کرد. به عبارت دیگر، بوتاکس با فلج کردن چین و چروک ها کار می کند. سم بوتولینوم علاوه بر تداخل با ازادسازی استیل کولین، می تواند با آزاد شدن میانجی های درد و التهاب همچون ماده P و گلوتامین نیز تداخل داشته باشد و همین امر نشان می دهد می توان از سم بوتولینوم برای درمان سردردهای میگرنی هم استفاده کرد. اثرات و عوارض جانبی که در درمان با این سم وجود دارد در برگیرنده کبودشدگی، تورم، سردرد، ناراحتی و نیز ضعف عضلانی است که می تواند عضلات اطراف عضلاتی که سم در آن ها تزریق شده است را درگیر نماید.
قبل از تزریق سم بوتولینوم، استفاده از داروهای ضد انعقاد خون باید برای دو هفته متوقف شود تا خطر کبود شدگی کاهش یابد.
دردی که ممکن است در ناحیه تزریق وجود داشته باشد را می توان به کمک سوزن های کوچک، استفاده از داروهای بی حسی موضعی یا استفاده از یخ قبل از تزریق کاهش داد. علاوه بر این، درمان با سم بوتولینوم باید در دوزهای کوچک تر آغاز شود و این دوز به تدریج افزایش یابد. اثر این سم در یک بازه زمانی خاص از بین می رود. بعد از اینکه سم وارد بدن شد، انتهای اعصاب در یک بازه زمانی ۱۲ روزه دوباره خود را بازسازی می کنند و می توانند به فعالیت اولیه خود باز گردند. به عبارت دیگر بعد از تغییر انتهای اعصاب، بوتاکس ۱۲ روز زمان دارد و سپس اعصاب خودش را بازسازی می کند. این بازیابی عملمرد انتهای اعصاب نشان می دهد افراد باید درمان های خود را برای برطرف کردن چین و چروک ادامه دهند. نسخه عمومی از سم بوتولینوم وجود ندارد و نسخه های متعددی از آن در بازار وجود دارد که از جمله آن ها می توان به Botox و Dysport اشاره کرد. این فرمولاسیون ها را نمی توان به جای همدیگر مورد استفاده قرار داد و دوزهای مختلفی دارند. این نسخه های مختلف از سم بوتولینوم بر اساس وزن مولکولی، رسانه دارویی و پروتئین های موجود متفاوت خواهند بود.
کلوستریدیوم بوتولینوم برای اولین بار توسط دانشمند بلژیکی به نام Emile Pierre van Ermengem به دنبال شیوع بوتولیسم در بلژیک کشف و شناسایی شد. در سال ۱۹۲۰ دانشمندان در دانشگاه کالیفرنیا برای اولین بار تلاش کردن سم بوتولینوم را جدا نمایند. با اینحال ۲۰ سال طول کشید تا این سم به صورت کریستالیزه توسط Edward Schantz جداسازی شود.
در سال ۱۹۷۰ دانشمندان شروع به استفاده از سم بوتولینوم برای درمان چپی چشم استفاده کردند. محققان زمانی که در حال تست این درمان بر روی میمون ها بودند متوجه شدند که سم بوتولینوم می تواند چین و چروک ابرومیان را نیز برطرف نماید. ابرومیان پوست بین ابرو و بالای بینی است. بعد از اینک سم بوتولینوم در درمان چپی چشم موفقیت آمیز شناخته شد، بوتاکس به عنوان یک برند تجاری برای درمان تایید گردید. به تدریج بوتاکس تاییدیه FDA را برای درمان های پزشکی و کاربردهای زیبایی متعدد دریافت نمود. در ادامه تاریخ های تاییدیه FDA برای سم بوتولینوم را مشاهده می کنید:
لطفا توجه داشته باشید هرچند پزشکان از این سم برای درمان انواع مختلف چین و چروک صورت استفاده می کنند اما بیشتر این درمان ها بر اساس تاییدیه FDA نیستند .
به عبارت دیگر پزشک شما از قضاوت های بالینی برای درمان چین و چروک صورت با بوتاکس استفاده خواهد کرد.
در دنیای پزشکی، سم بوتولینوم به احتمال زیاد توجه افراد زیادی را به خود جلب خواهد کرد زیرا این گزینه اولین تزریق میکروبی بود که برای درمان بیماری ها از آن استفاده شد. تزریق باکتری هابه بدن انسان می تواند نشان دهنده یک ابداع جدید باشد. هر سالی که می گذرد، محققان فرمولاسیون های جدیدی از این عامل همه کاره کشف می کنند و کاربردهای متعددی از آن می یابند.
سخن نهایی:
همانطور که قبلا نیز بیان کردیم بوتاکس یک عامل همه کاره است و برای درمان انواع مختلفی از چین و چروک ها به کار می رود. به طور کلی استفاده از بوتاکس امن است و عوارض جانبی اندکی دارد. اگر می خواهید از درمان های بوتاکس استفاده کنید با یک متخصص پوست مشورت نمایید.